مدل اجرایی منطقه آزاد اینچه برون و تاثیرات آن بر معیشت و اشتغال منطقه

به راستی هدف از ایجاد مناطق آزاد در مناطق مرزی کشور و به خصوص منطقه استان گلستان و ترکمن صحرا چیست؟ آنچه با شنیدن نام منطقه آزاد تجاری در ذهن افراد نقش می بندد، خودروهای خارجی و اجناس و لوازم خانگی لوکس است در این مقاله سعی بر آن شده  به عنوان یک تحلیلگر و روزنامه نگار واقف بر علم آکادمیک اقتصاد، تمام  تلاش خود را بر آن نمایم  تا دیدگاهی صحیح از منطقه آزاد و معیار های رشد اقتصادی برای منطقه را بیان نمایم.
آنچه تعریفی صحیح از منطقه آزاد را از دیدگاه اقتصادی برای منطقه به همراه دارد افزایش و توسعه صادرات، ایجاد اشتغال،جذب سرمایه گذاری های داخلی و خارجی و انتقال تکنولوژی های نوین و به طبع این عوامل افزایش درآمد عمومی و گسترش صنعت توریسم و ارتقاء جایگاه اقتصادی منطقه و کشور با استفاده از این ظرفیت ها می باشد.
در این بین  باید به چند مدل از مناطق اقتصادی سه گانه و موفق کشور اشاره نماییم که هر یک به نوبه خود از زیرساخت ها و مدل های خاص خود پیروی می نماید. این مناطق سه گانه موفق کیش، قشم و چابهار می باشد و در این بین بر اساس تحقیقات به عمل آمده از مناطق فوق الذکر منطقه آزاد کیش در جذب درآمد های ارزی ناشی توریسم خارجی و جذب سرمایه گذاری داخلی و خارجی نسبت به سایر مناطق پیشرو بوده و یکی از دلایل موفقت این منطقه آزاد سرمایه گذاری های انجام شده در ایجاد زیر ساخت ها و تاسیسات زیر بنایی منطقه به همراه موقعیت طبیعی و زیبای توریستی آن بوده و هست.
و اما مدل دوم گسترش وکارکرد منطقه آزاد را می توان منطقه آزاد قشم نامید که بر اساس آمار ارائه شده ، بخش اعظم درآمد ارزی ناشی از صادرات کالا در مناطق آزاد ایران را به خود اختصاص داده است. حال مدل سوم و منطقه آزاد چابهار را مورد بررسی قرار می دهیم ، این منطقه به دلیل عدم وجود زیر ساخت ها و محرومیت شدید منطقه و عدم سرمایه گذاری در حوزه گردشگری و سایر زیر ساخت ها در مقایسه با سایر مناطق بسیار ضعیف عمل نموده ، و این در حالی است که به دلیل موقعیت دریایی و نزدیکی به آبهای آزاد توانسته است به هدف اصلی خود که ترانزیت کالاست دست یابد.

و این در حالی است که در مجموع مناطق آزاد سه گانه اعلام شده ، علارغم داشتن زمينه ها و توان بالقوه براي توسعه و پيشرفت به دليل ضعف امکانات و تاسيسات زيربنايي، عدم منابع تامين درآمدها ، عدم جذب سرمايه گذاران داخلي و خارجي، عدم جايگاه تعريف شده در برنامه هاي کلان و راهبردهاي توسعه اقتصادي کشور، نتوانسته اند عملکرد موفقي ارائه نمايند.
آنچه در این بین مورد اهمیت قرار می گیرد مدل اقتصادی مورد نظر منطقه آزاد اینچه برون با توجه به زیر ساخت های موجود در منطقه و متغیر های هزینه ای و عمرانی و سرمایه گذاری های داخلی و خارجی می باشد که محور اصلی منطقه آزاد را بر مدلی همانند منطقه آزاد قشم و  پایگاه صادراتی و درآمد های ارزی ناشی از آن است و یا مدل منطقه آزاد کیش به عنوان پایگاه توریستی و جذب سرمایه های داخلی و خارجی است و یا همانند منطقه آزاد چابهار یک سکو و ایستگاه ترانزیتی منطقه و یا مدلی ترکیبی که ، جوابگوی ظرفیت های منطقه را دارا باشد.
آنچه مهم و مورد اهمیت است انتخاب مدل مورد نظر بر اساس همسویی با سیاست های اقتصادی کلان دولت و نیز ، زیر ساخت های موجود منطقه می باشد. آنچه این روزها ذهن هر فعال اقتصادی و مردم منطقه را به خود مشغول می نماید تصوری صحیح از مدل فعالیت منطقه آزاد اینچه برون و راهکار های سرمایه گذاری داخلی و خارجی و تاثیر آن بر میزان اشتغال در منطقه می باشد.
ساختار اشتغال در اين مناطقه آزاد تجاری به گونه ای می باشد که بخش خدمات بيشترين مشاغل را به خود اختصاص می دهد و همچنين اگر از صنايع سرمايه‌بر و یا انتخاب منطقه به عنوان ایستگاه ترانزیتی (منطقه صنعتی و ایستگاه صادراتی متالوژی با استفاده از زیر ساخت های معادن کشور های شمالی ایران) میزان اشتغال تغیر عمده ای نمی نماید و به‌طور جد بر اقتصاد منطقه تاثیر چندانی نخواهد داشت.
به‌طور کلی نقش‌های عمده‌ای را که باعث اهمیت چنین بخش‌هایی به عنوان منطقه آزاد تجاری  در اقتصاد می‌شود می‌توان این‌گونه برشمرد: 1- جذب سرمایه و تحریک فعالان اقتصادی به سرمایه‌گذاری 2- انتقال و جذب تکنولوژی و فناوری‌های جدید به درون کشور 3- ایجاد اشتغال به‌خصوص در مناطق محروم  4- افزایش تجارت و صادرات که تمام این موارد هدف واحد رشد اقتصاد ملی را دنبال می‌کند.
و در پایان امید است با تدابیر اندیشیده شده در راستای مصوبه های دولتی و همراهی تجار و بازرگانان و فعالین اقتصادی منطقه با راه اندازی منطقه آزاد تجاری  باعث رشد و شکوفایی منطقه گردد.